Γενική διαπίστωση…
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ( social media ) έχουν ανδειχθεί σε έναν ισχυρό παράγοντα που επηρεάζει την καθημερινότητα των εφήβων και διαμορφώνει την κοινωνική τους ζωή. Με την αυξανόμενη χρήση των πλατφορμών όπως το Facebook, το Instagram, το Tik Tok και το Twitter, οι έφηβοι εκτίθενται σε νέες κοινωνικές δυναμικές αλλά και σε πιέσεις που μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες στην ψυχολογία και στην ανάπτυξή τους.
Ανάγκη για αποδοχή και ” like”
Η ανάγκη για κοινωνική αποδοχή είναι έντονη στην εφηβεία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εντείνουν αυτή την ανάγκη. Οι έφηβοι συχνά μετρούν την αξία τους μέσα από τον αριθμό των “ likes” και των σχολίων στις αναρτήσεις τους. Η σύγκριση με τους άλλους χρήστες μπορεί να δημιουργήσει αίσθημα κατωτερότητας ή ακόμη και να οδηγήσει σε κατάθλιψη, ειδικά όταν βλέπουν “ιδανικές” εικόνες που δεν αναποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η ψυχική υγεία των εφήβων επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τη χρήση των κοινωνικών μέσων. Η συνεχής έκθεση σε εικόνες και βίντεο που προβάλλουν την τέλεια ζωή άλλων ανθρώπων μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα άγχους και μοναξιάς. Επιπλέον, η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συχνά σχετίζεται με προβλήματα ύπνου, καθώς οι έφηβοι ξοδεύουν ώρες μπροστά από την οθόνη ακόμη και αργά τη νύχτα.
“social media” : μέσο επικοινωνίας ή απομόνωσης ;
Παρόλο που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν και θετικά χαρακτηριστικά όπως η δυνατότητα εκμάθησης και η επαφή με φίλους και άλλους ανθρώπους, συχνά επηρεάζουν αρνητικά τις κοινωνικές δεξιότητες των εφήβων. Η επικοινωνία μέσω μηνυμάτων και αναρτήσεων μπορεί να υποκαταστήσει την άμεση ανθρώπινη επαφή και τις ζωντανές αλληλεπιδράσεις που αυτή προκαλεί. Έτσι, μειώνονται οι διαπροσωπικές δεξιότητες και η ικανότητα της ενσυναίσθησης. Ένας από τους σοβαρότερους επίσης κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι σε σχέση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι και ο διαδικτυακός εκφοβισμός. Η ανωνυμία που προσφέρουν οι πλατφόρμες επιτρέπει σε κάποιους να εκφράζουν αρνητικά σχόλια και επιθέσεις χωρίς να υφίστανται καμία συνέπεια. Αυτό μπορεί να επιφέρει σοβαρές ψυχολογικές συνέπειες, προκαλώντας αίσθημα απομόνωσης και ψυχικό πόνο.
“social media” και αναζήτηση του εαυτού
Η διαδικτυακή ζωή των εφήβων συχνά επηρεάζει και την προσωπική τους ταυτότητα. Η συνεχής ανάγκη να δείχνουν μια τέλεια εικόνα του εαυτού τους, να ακολουθούν τάσεις και να προσαρμόζονται σε κοινές συμπεριφορές μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση και αλλοτρίωση της προσωπικότητάς τους. Η κοινωνική πίεση μπορεί να απομακρύνει τους εφήβους από αυθεντικό τους εαυτό και να δημιουργήσει αίσθημα απογοήτευσης.
Ποιος είναι ρόλος των ενηλίκων;
Για αυτό καλούμε τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και τους ειδικούς επιστήμονες που ασχολούνται με την ψυχολογία και τα προβλήματα των εφήβων να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή και επαγρύπνηση. Ας μην ξεχνούμε ότι η εφηβεία είναι η πιο κρίσιμη περίοδος για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός νέου ανθρώπου. Σε αυτή την ευάλωτη ηλικία ο έφηβος χρειάζεται καθοδήγηση και ενθάρρυνση από τους μεγαλυτέρους. Έτσι, θα μάθει να χρησιμοποιεί με μέτρο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να αποφεύγει την υπερβολική σύγκριση με τους άλλους και να προστατεύει τον εαυτό του από τους διαδικτυακούς κινδύνους.
Καπούτση Ιωάννα, τμήμα Γ3
